ورتبروپلاستی

ورتبروپلاستی چیست و چگونه انجام می‌شود؟

ورتبروپلاستی یک درمان غیرجراحی و کم‌تهاجمی است که برای تقویت و استحکام مهره‌های آسیب‌دیده استفاده می‌شود. این روش به‌ویژه برای بیماران مبتلا به استئوپروز، متاستاز استخوانی، ملانوما، یا همانژیوم‌های مهره‌ای کاربرد دارد. در این پروسیجر از تصویربرداری دقیق مانند سی‌تی‌اسکن یا فلوروسکوپی استفاده می‌شود تا سوزن مخصوص به دقت به محل شکستگی مهره هدایت شده و سپس ماده‌ای به نام سیمان ارتوپدی (معمولاً پلیکسی متیل متاکریلات یا PMMA) به داخل ناحیه آسیب‌دیده تزریق گردد.

هدف اصلی از این روش، کاهش درد ناشی از شکستگی‌های مهره‌ای، تقویت ساختار استخوان‌ها و جلوگیری از کلاپس بیشتر مهره‌ها است. این روش توانسته است به یکی از درمان‌های موثر برای افراد مسن‌تر، کسانی که نمی‌توانند جراحی‌های باز انجام دهند و بیماران مبتلا به بیماری‌های بدخیم استخوانی تبدیل شود.

کاربردهای اصلی ورتبروپلاستی

ورتبروپلاستی به ویژه برای درمان شکستگی‌های مهره‌ای ناشی از بیماری‌های خاص مانند استئوپروز یا تومورهای بدخیم به کار می‌رود. این درمان می‌تواند به تسکین درد شدید و بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک کند. از جمله کاربردهای رایج این روش می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. شکستگی‌های ناشی از استئوپروز: استئوپروز یا پوکی استخوان، شرایطی است که در آن استخوان‌ها ضعیف و شکننده می‌شوند. این وضعیت باعث می‌شود که حتی فشارهای کم نیز موجب شکستگی استخوان‌ها گردد. شکستگی مهره‌ها در بیماران مبتلا به استئوپروز بسیار شایع است و ورتبروپلاستی می‌تواند به استحکام مهره‌ها کمک کند.

2. بیماران مسن و ناتوان: بیمارانی که به دلیل سن بالا یا مشکلات فیزیکی دیگر نمی‌توانند عمل جراحی پیچیده انجام دهند، ممکن است از این درمان غیرتهاجمی بهره‌مند شوند. این روش می‌تواند برای افرادی که نمی‌توانند تحت عمل جراحی مهره قرار بگیرند، انتخاب مناسبی باشد.

3. بیماران با تخریب مهره‌ها به علت تومورهای بدخیم: افرادی که دچار متاستاز استخوانی شده‌اند، ممکن است مهره‌های آنها به شدت آسیب دیده و ضعیف شوند. ورتبروپلاستی می‌تواند به تقویت این مهره‌ها و کاهش درد کمک کند.

4. استفاده از استروئیدها یا اختلالات متابولیک: برخی بیماران که به علت مصرف طولانی‌مدت داروهای استروئیدی یا اختلالات متابولیک دچار پوکی استخوان شده‌اند، ممکن است نیاز به درمان‌های ویژه مانند ورتبروپلاستی داشته باشند.

مراحل انجام پروسه ورتبروپلاستی

پروسه ورتبروپلاستی معمولاً به صورت سرپایی انجام می‌شود و تنها به بی‌حسی موضعی نیاز دارد. در اینجا به طور خلاصه مراحل انجام این پروسیجر توضیح داده می‌شود:

1. آمادگی برای پروسیجر: ابتدا بیمار تحت بی‌حسی موضعی قرار می‌گیرد تا ناحیه مورد نظر کاملاً بی‌حس شود. این ناحیه معمولاً ناحیه پشت بدن است که مهره آسیب‌دیده قرار دارد. همچنین، داروهای آرام‌بخش برای کاهش اضطراب بیمار تجویز می‌شود.

2. استفاده از تصویربرداری: پزشک از دستگاه‌های تصویربرداری پیشرفته مانند فلوروسکوپی یا سی‌تی‌اسکن برای هدایت سوزن به محل دقیق شکستگی استفاده می‌کند. این تصویربرداری به پزشک کمک می‌کند تا سوزن را به دقت به محل آسیب‌دیده مهره هدایت کند.

3. تزریق سیمان ارتوپدی: پس از قرارگیری سوزن در موقعیت صحیح، سیمان ارتوپدی به درون مهره آسیب‌دیده تزریق می‌شود. این سیمان پس از تزریق به سرعت سفت می‌شود و مهره را تقویت می‌کند. سیمان ارتوپدی معمولاً طی ۱۰ تا ۲۰ دقیقه سفت می‌شود.

4. بررسی نتیجه: پس از تزریق، معمولاً یک سی‌تی‌اسکن یا رادیوگرافی برای بررسی صحت قرارگیری سیمان و اطمینان از توزیع مناسب آن انجام می‌شود. در این مرحله پزشک مطمئن می‌شود که درمان به درستی انجام شده است.

5. مراقبت‌های بعد از پروسیجر: بیمار معمولاً پس از حدود یک ساعت استراحت می‌تواند به خانه بازگردد. ممکن است نیاز به بستری شدن یک شب در بیمارستان برای نظارت بیشتر باشد. همچنین، بیمار باید دوره‌ای از آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی را مصرف کند و یک هفته بعد برای معاینه مجدد به پزشک مراجعه کند.

فواید ورتبروپلاستی

این درمان به دلیل اثرات مثبت زیادی که بر کیفیت زندگی بیماران می‌گذارد، مورد توجه قرار گرفته است. برخی از مزایای کلیدی این روش عبارتند از:

1. کاهش چشمگیر درد: یکی از بزرگترین مزایای ورتبروپلاستی کاهش درد ناشی از شکستگی‌های مهره‌ای است. بسیاری از بیماران پس از انجام پروسیجر، کاهش قابل توجهی در شدت درد احساس می‌کنند و حتی ممکن است دیگر نیازی به داروهای مسکن نداشته باشند.

2. افزایش تحرک و کیفیت زندگی: بیمارانی که پیش از انجام این پروسیجر قادر به حرکت نبوده‌اند، معمولاً پس از عمل قادر به راه رفتن و انجام فعالیت‌های روزانه خود خواهند بود. این امر به ویژه برای افرادی که به دلیل درد شدید در مهره‌ها قادر به حرکت نبوده‌اند، بسیار مهم است.

3. جلوگیری از تخریب بیشتر مهره‌ها: با تقویت مهره‌ها و جلوگیری از کلاپس بیشتر، این درمان می‌تواند به حفظ ساختار ستون فقرات و جلوگیری از شکستگی‌های بیشتر کمک کند.

4. سرعت بهبودی بالا: اغلب بیماران بلافاصله پس از عمل بهبود نسبی در وضعیت خود مشاهده می‌کنند و بسیاری از آنها می‌توانند پس از مدتی فعالیت‌های روزمره خود را از سر بگیرند.

ریسک‌ها و عوارض احتمالی

هرچند که ورتبروپلاستی یک روش نسبتاً ایمن و موثر است، اما مانند هر درمان پزشکی، ممکن است برخی عوارض جانبی یا خطرات وجود داشته باشد. برخی از این خطرات عبارتند از:

1. نشت سیمان ارتوپدی: در برخی موارد، ممکن است مقدار کمی از سیمان از مهره نشت کند. اگر این نشت به داخل کانال نخاعی رخ دهد، می‌تواند خطرناک باشد.

2. عفونت: مانند هر عمل جراحی، خطر عفونت در این پروسیجر نیز وجود دارد. برای کاهش این خطر، پزشکان معمولاً از آنتی‌بیوتیک‌ها قبل از انجام پروسیجر استفاده می‌کنند.

3. خونریزی: ممکن است خونریزی خفیف در ناحیه عمل رخ دهد، اما این مشکل معمولاً به سرعت برطرف می‌شود.

4. درد بیشتر یا علائم عصبی: گاهی اوقات ممکن است درد به‌طور موقت افزایش یابد یا علائم عصبی مانند بی‌حسی یا سوزش در ناحیه مهره‌ها ایجاد شود.

5. فلج نادر: در موارد بسیار نادر، ممکن است فشار بر روی نخاع به دلیل نشت سیمان ارتوپدی یا آسیب به اعصاب باعث بروز فلج شود. این عارضه بسیار نادر است و احتمال وقوع آن بسیار کم است.

نتیجه‌گیری

ورتبروپلاستی یک روش موثر و غیرجراحی است که می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی بیماران مبتلا به شکستگی‌های مهره‌ای، به ویژه در بیماران مسن یا افرادی که شرایط خاص دارند، کمک کند. این روش با استفاده از سیمان ارتوپدی برای تقویت مهره‌های آسیب‌دیده، می‌تواند به کاهش درد و افزایش تحرک کمک کند. با این حال، مانند هر درمان پزشکی دیگر، این پروسیجر نیز خطراتی دارد که باید به دقت مورد بررسی قرار گیرند.