باقیمانده جفت (Retained Placenta) به وضعیتی اطلاق می‌شود که در آن بخشی از جفت پس از زایمان در رحم باقی می‌ماند. این عارضه می‌تواند منجر به مشکلات جدی مانند خونریزی شدید، عفونت و مشکلات باروری شود. درمان باقیمانده جفت معمولاً شامل روش‌های جراحی و غیرجراحی است. یکی از روش‌های نوین و مؤثر برای درمان این مشکل، رادیولوژی اینترونشنال است که به طور خاص بر روی تکنیک‌های کم‌تهاجمی تمرکز دارد. در این مقاله به بررسی جزئیات باقیمانده جفت، روش‌های درمانی، مزایا و معایب رادیولوژی اینترونشنال، و مراقبت‌های لازم پس از درمان خواهیم پرداخت.
باقیمانده جفت چیست؟
باقیمانده جفت به وضعیتی اشاره دارد که در آن بخشی از جفت پس از زایمان در رحم باقی می‌ماند. این وضعیت ممکن است به دلایل زیر ایجاد شود:
- زایمان طبیعی: در برخی موارد، بخشی از جفت ممکن است به طور کامل خارج نشود.
- زایمان سزارین: احتمال باقی ماندن جفت در زایمان سزارین بیشتر است.
- چسبندگی جفت: در برخی موارد، جفت ممکن است به دیواره رحم بچسبد و خارج نشود.
علائم باقیمانده جفت
علائم باقیمانده جفت ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- خونریزی شدید: خونریزی پس از زایمان که ممکن است به سرعت افزایش یابد.
- درد شکمی: احساس درد یا ناراحتی در ناحیه شکم.
- تب: عفونت ممکن است باعث افزایش دما شود.
- خستگی و ضعف: ناشی از کم‌خونی ناشی از خونریزی.
رادیولوژی اینترونشنال چیست؟
رادیولوژی اینترونشنال (Interventional Radiology) شاخه‌ای از رادیولوژی است که با استفاده از تکنیک‌های تصویربرداری، روش‌های کم‌تهاجمی برای تشخیص و درمان بیماری‌ها ارائه می‌دهد. این روش‌ها شامل استفاده از کاتترها، سوزن‌ها و ابزارهای دیگر برای انجام اقدامات درمانی با حداقل آسیب به بافت‌های اطراف است.
مزایای رادیولوژی اینترونشنال
- کم‌تهاجمی بودن: نیاز به جراحی باز ندارد.
- دوره نقاهت کوتاه: بیماران معمولاً سریع‌تر به حالت عادی بازمی‌گردند.
- کاهش عوارض: خطر عوارض ناشی از جراحی کمتر است.
- دقت بالا: استفاده از تکنیک‌های تصویربرداری دقت بالایی را در انجام اقدامات درمانی فراهم می‌کند.
درمان باقیمانده جفت با رادیولوژی اینترونشنال
روش آمبولیزاسیون
یکی از روش‌های مؤثر رادیولوژی اینترونشنال برای درمان باقیمانده جفت، آمبولیزاسیون است. این روش شامل مسدود کردن عروق خونی که به ناحیه باقیمانده جفت خون‌رسانی می‌کنند، می‌شود.
مراحل انجام آمبولیزاسیون
1. آماده‌سازی بیمار: بیمار باید تحت بررسی‌های لازم قرار گیرد و اطلاعات کافی درباره روند کار دریافت کند.
2. بی‌حسی موضعی: ناحیه‌ای که کاتتر قرار داده می‌شود با بی‌حس‌کننده موضعی آماده می‌شود.
3. قرار دادن کاتتر: پزشک با هدایت تصویربرداری (مانند سونوگرافی یا سی‌تی‌اسکن)، کاتتر را به داخل عروق خونی وارد می‌کند.
4. تزریق مواد آمبولیزان: مواد خاصی مانند ذرات پلیمر یا کویل از طریق کاتتر تزریق می‌شوند تا جریان خون به ناحیه باقیمانده جفت قطع شود.
5. پایش بیمار: بیمار بعد از عمل تحت نظارت قرار می‌گیرد تا اطمینان حاصل شود که هیچ عارضه‌ای بروز نکرده است.
مزایا و معایب آمبولیزاسیون
مزایا
- روش غیرتهاجمی: نیازی به جراحی باز ندارد و زمان بهبودی کوتاه‌تری دارد.
- کاهش علائم: بسیاری از بیماران پس از انجام این روش کاهش قابل توجهی در علائم خود تجربه می‌کنند.
- حفظ رحم: برخلاف هیسترکتومی، این روش اجازه حفظ رحم را می‌دهد.
معایب
- عوارض جانبی ممکن: مانند هر روش پزشکی دیگری، آمبولیزاسیون نیز ممکن است با عوارض جانبی همراه باشد.
- احتمال عود بیماری: برخی بیماران ممکن است پس از مدتی دوباره دچار مشکل شوند.
- نیاز به پیگیری مداوم: بیماران باید تحت نظارت پزشک قرار گیرند تا اطمینان حاصل شود که نتایج مثبت حفظ شده‌اند.
---
عوارض احتمالی آمبولیزاسیون
اگرچه آمبولیزاسیون یک روش ایمن محسوب می‌شود، اما ممکن است برخی عوارض نیز داشته باشد:
- درد پس از عمل: برخی بیماران ممکن است بعد از عمل احساس درد کنند.
- عفونت: خطر عفونت در محل کاتترگذاری وجود دارد.
- خونریزی مجدد: اگر مواد آمبولیزان نتوانند به طور کامل عروق را مسدود کنند.
- آسیب به بافت‌های اطراف: در موارد نادر ممکن است بافت‌های اطراف آسیب ببینند.
---
مراقبت‌های پس از درمان
پس از انجام آمبولیزاسیون، بیمار باید تحت نظر قرار گیرد تا اطمینان حاصل شود که هیچ عارضه‌ای بروز نکرده است. مراقبت‌های زیر توصیه می‌شود:
1. استراحت کافی: بیمار باید چند ساعت پس از عمل استراحت کند.
2. کنترل علائم حیاتی: فشار خون و نبض باید مرتباً کنترل شوند.
3. اجتناب از فعالیت شدید: تا چند روز بعد از عمل باید فعالیت شدید را محدود کرد.
4. مشاهده علائم غیرعادی: هرگونه درد شدید، تب یا نشانه‌هایی از خونریزی باید فوراً گزارش شود.
---
نتیجه‌گیری
درمان باقیمانده جفت با استفاده از آمبولیزاسیون توسط رادیولوژی اینترونشنال یک گزینه مؤثر و کم‌تهاجمی برای مدیریت مشکلات ناشی از نارسایی وریدی در ناحیه لگن است. این روش با توجه به مزایای متعدد خود، گزینه‌ای مناسب برای بیمارانی است که نمی‌توانند تحت جراحی قرار گیرند یا به دنبال راهکارهای غیرجراحی هستند.